Sedacja wziewna podtlenkiem azotu (N2O/O2) to metoda uspokojenia pacjenta za pomocą mieszaniny gazów – podtlenku azotu (N2O) i tlenu (O2), wdychanych przez specjalną maseczkę na nos. Podtlenek azotu, znany również jako "gaz rozweselający", ma działanie uspokajające, relaksujące i przeciwbólowe, jednak nie powoduje utraty świadomości.

Mechanizm działania podtlenku azotu nie jest do końca poznany, jednak uważa się, że działa on na kilku poziomach:

1. Ośrodkowy układ nerwowy – podtlenek azotu wpływa na receptory w mózgu odpowiedzialne za odczuwanie bólu, lęku i stresu. Powoduje wydzielanie endorfin (naturalnych substancji przeciwbólowych), co zmniejsza odczuwanie bóli i poprawia nastrój.
2. Układ oddechowy – zwiększona podaż tlenu dodatkowo dotlenia organizm, dając poczucie relaksu i komfortu.

Jest szczególnie polecana pacjentom, którzy odczuwają strach przed wizytą u dentysty lub mają trudności z tolerowaniem leczenia. Dzięki swoim właściwościom uspokajającym i przeciwbólowym pozwala na bardziej komfortowe przeprowadzenie zabiegów.
Sedacja wziewna podtlenkiem azotu jest wskazana w przypadku:

1. Lęku dentystycznego (dontofobii) - pacjenci, którzy odczuwają silny strach przed wizytą u dentysty.
2. Wysokiej wrażliwości na ból -pacjenci, którzy odczuwają silny ból podczas zabiegów stomatologicznych.
3. Silnego odruchu wymiotnego – pacjenci, u których występuje silny odruch wymiotny podczas leczenia.
4. Dzieci – sedacja wziewna jest bezpieczną i skuteczną metodą uspokojenia podczas zabiegów stomatologicznych dzieci.

Mimo wielu zalet, istnieją również pewne przeciwwskazania do stosowania tej metody. Przed podjęciem decyzji o sedacji należy uwzględnić stan zdrowia pacjenta oraz możliwe ryzyko. Przeciwwskazania do sedacji wziewnej podtlenkiem azotu obejmują:

• przeziębienie lub infekcja górnych dróg oddechowych – utrudniają oddychanie przez nos,
• ciąża (szczególnie I trymestr) – brak wystarczających danych dotyczących bezpieczeństwa,
• choroby psychiczne(np. Schizofreania) – podtlenek azotu może nasilić objawy,
• choroby płuc(np. POChP) – mogą wpływać na wchłanianie i wydalanie gazu,
• niedrożność nosa – uniemożliwia prawidłowe podawanie gazu,
• choroby uszu (np. zapalenie ucha środkowego) – mogą ulec pogorszeniu

Jeśli odczuwasz lęk przed wizytą u stomatologa, sedacja wziewna podtlenkiem azotu może być idealnym rozwiązaniem dla Ciebie. Dowiedz się więcej o sedacji wziewnej podtlenkiem azotu, zapoznając się z poniższymi informacjami na temat jej przebiegu.

1. Konsultacja – stomatolog przeprowadza wywiad medyczny, ocenia stan zdrowia pacjenta i kwalifikuje go do sedacji wziewnej. Wyjaśnia przebieg zabiegu i odpowiada na wszystkie pytania pacjenta.
2. Przygotowanie – pacjent siada wygodnie na fotelu stomatologicznym. Stomatolog zakłada na nos pacjenta specjalną, szczelną maseczkę.
3. Podawanie gazu – stomatolog stopniowo zwiększa stężenie podtlenku azotu w mieszaninie gazów, kontrolując jednocześnie samopoczucie pacjenta. Zazwyczaj zaczyna się od stężenia 20% podtlenku azotu i 80% tlenu, stopniowo zwiększając stężenie N2O, aż do uzyskania pożądanego efektu(max 70% N2O). W trakcie podawania gazu pacjent oddycha normalnie.
4. Leczenie stomatologiczne – po uzyskaniu odpowiedniego poziomu sedacji stomatolog przystępuje do wykonania planowanych zabiegów stomatologicznych. Pacjent jest zrelaksowany, spokojny i odczuwa zmniejszony ból.
5. Zakończenie sedacji – po zakończeniu leczenia stomatologicznego stomatolog zaprzestaje podawania podtlenku azotu i podaje pacjentowi czysty tlen przez kilka minut(zazwyczaj 5-10minut). Tlen wypłukuje resztki podtlenku azotu z organizmu.
6. Powrót do normalnego funkcjonowania – pacjent po kilku minutach od zakończenia sedacji odzyskuje pełną świadomość i może bezpiecznie wrócić do domu (bez konieczności towarzystwa).

Pacjenci, którzy poddali się tej procedurze, często opisują swoje doświadczenia w podobny sposób. Oto najczęstsze odczucia, które towarzyszą wdychaniu gazu rozweselającego:

• uspokojenie i relaks – zmniejszenie lęku i stresu,
• uczucie ciepła i odprężenia – rozluźnienie mięśni,
• zmniejszenie odczuwania bólu – efekt przeciwbólowy,
• uczucie oderwania od rzeczywistości – zmiana postrzegania czasu i dźwięków,
• lekką euforię – uśmiech na twarzy

Sedacja wziewna z użyciem podtlenku azotu (N2O) to popularna i bezpieczna metoda łagodzenia bólu i niepokoju podczas zabiegów medycznych. W porównaniu z innymi technikami sedacji, takimi jak sedacja dożylna czy narkoza ogólna, posiada ona szereg istotnych zalet.

1. Bezpieczeństwo – podtlenek azotu jest uważany za jeden z najbezpieczniejszych środków uspokajających. Nie wchodzi w interakcje z innymi lekami i jest szybko wydalany z organizmu.
2. Łatwość podawania – podawanie gazu przez maseczkę jest proste i nieinwazyjne.
3. Szybki początek i koniec działania – efekt uspokajający pojawia się szybko po rozpoczęciu podawania gazu i ustępuje równie szybko po jego odstawaniu.
4. Brak konieczności towarzystwa – pacjent po sedacji wziewnej N2O może samodzielnie wrócić do domu.
5. Brak wpływu na koordynację ruchową – pacjent może normalnie funkcjonować po zabiegu.
6. Możliwość stosowania u dzieci – bezpieczna i skuteczna metoda uspokajania dzieci podczas leczenia stomatologicznego.
7. Rzadkie skutki uboczne – ewentualne skutki uboczne są zazwyczaj łagodne i krótkotrwałe ( np. nudności, zawroty głowy).

Sedacja wziewna podtlenkiem azotu jest na ogół bardzo bezpieczna, jednak w rzadkich przypadkach mogą wystąpić następujące skutki uboczne. U niektórych pacjentów mogą wystąpić nudności, zawroty głowy, uczucie dyskomfortu w uszach, nadmierna senność lub euforia, niekontrolowana radość.

Aby rozwiać wszelkie Twoje obawy i niejasności, przygotowaliśmy listę najczęstszych pytań zadawanych przez pacjentów przed skorzystaniem z sedacji wziewnej podtlenkiem azotu: